نگرانی از تکرار کمبود‌های دارویی سال گذشته با تصویب تنها ۶۹ همت برای بودجه دارو تجهیزات پزشکی جدی‌تر از قبل شده‌است. با اجرای طرح دارویار نه فقط مشکلات دارویی کشور برطرف نشده، بلکه سال گذشته کمبود‌های دارویی از دارو‌های خاص و گرانقیمت به شربت سرماخوردگی و استامینوفن و آنتی‌بیوتیک‌هایی تسری یافت که سال‌ها بود در داخل کشور تولید می‌شد. امسال هم بودجه ۱۰۵ همتی درخواست‌شده از سوی سازمان غذا و دارو امسال تأمین نشد. حالا طبق پیش‌بینی مجلس با این بودجه بیشتر از شش ماه نمی‌توانیم دارو تأمین کنیم. با وجود این، سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده‌است که از منابع دیگر بودجه تأمین می‌شود، اما نگرانی‌ها درباره روند تأمین بودجه دارو همچنان ادامه دارد. به خصوص اینکه کمبود‌ها به تجهیزات پزشکی مصرفی هم رسیده‌است. با تمام این‌ها وزیر بهداشت که خودش هم به کمبود بودجه دارویی ۱۴۰۲ واقف است در جلسه کمیسیون بهداشت وعده داده برای افزایش اعتبارات حوزه دارو موضوع در قالب متمم بودجه به مجلس ارائه خواهد شد و هیچ تغییری در سیاست‌های دارو و تجهیزات نسبت به سال گذشته ایجاد نخواهد شد.
وضعیت دارویی کشور نگران‌کننده است. بودجه ۶۹ همتی دارو برای سال ۱۴۰۲ در حالی است که سال گذشته بودجه دارو ۷۲ همت بود و باز هم به مشکل کمبود‌های دارویی برخوردیم. امسال با عنایت به تورم بودجه دارویی کشور حتی از ۱۴۰۱ هم کمتر است. این ماجرا روز گذشته وزیر بهداشت را به مجلس کشاند تا در جلسه‌ای با کمیسیون بهداشت و درمان با حضور سندیکا‌های دارویی و تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان وضعیت دارویی سال آینده کشور را بررسی کنند.
انتقاد رئیس کمیسیون بهداشت از وضعیت دارو
زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس از بررسی آخرین وضعیت اعتبارات، ارز، تولید، واردات و توزیع دارو در سال جاری با حضور وزیر بهداشت، رئیس سازمان غذا و دارو، مسئولان امنیتی و اطلاعاتی، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه و فعالان صنعت دارو خبر داد و گفت: «در آغاز نشست رئیس کمیسیون بهداشت با اشاره به پیام‌ها و شکایات مردمی در مورد وضعیت دارو و تجهیزات پزشکی تأکید کرد که ۶۹ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده توسط دولت در قانون بودجه ۱۴۰۲ برای دارو جوابگو نیست و مشکلات تجهیزات مصرفی پزشکی هم به قوت خود باقی است.» به گفته شهریاری سال گذشته ۷۲ همت برای دارو در نظر گرفته شد، اما امسال با وجود افزایش تورم ۶۹ همت پیشنهاد شد که نیاز است با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده این مبلغ به ۱۰۵ همت افزایش یابد.
سال بلاتکلیفی!
محمد عبده‌زاده، رئیس هیئت‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو‌های انسانی ایران هم در این نشست با اشاره به این تذکر چند باره مشکلات حوزه دارو را به وزیر بهداشت و رئیس‌جمهور تأکید کرد: «سال جاری سال بلاتکلیفی در حوزه ارزی و ریالی و قیمت‌گذاری خواهد بود و در حال حاضر شرکت‌های دارویی سردرگم هستند و مطالبات شرکت‌های پخش هم پرداخت‌نشده و بحران دارویی شوخی بردار نیست و شروع آن با کمبود دارو‌های بیمارستانی خواهد بود، زیرا شرکت‌ها سرمایه ریالی ندارند که مواد اولیه بخرند، البته برخی کمبود‌ها نیز بر اثر بلاتکلیفی در حوزه قیمت‌گذاری است و می‌طلبد سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی، ریال و ارز مورد نظر را تأمین کنند و در این رابطه نیاز به تشکیل کمیته بحران در دولت داریم.»
مجتبی بوربور، نایب رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو نیز در این نشست گفت: «در مورد واردات با مشکلات نقدینگی و عدم بازپرداخت به موقع مواجهیم و در رابطه با این موضوع تنها وزارت بهداشت متولی نیست و در حوزه گمرکات نیز مشکل داریم و کاهش حقوق گمرکی از ۴ درصد به یک درصد هنوز عملیاتی نشده و به صورت نامتوازن انجام شده و می‌طلبد در مورد واردات دارو تمهیداتی اتخاذ شود البته استهلاک صنعت دارو هم مشکل جدی است و بحث کیفیت دارو هم باید مورد توجه قرار گیرد.»
ریشه مشکلات در مدیریت
ایروان مسعودی اصل، بازرس کل بهداشت و درمان سازمان بازرسی مشکلات مدیریتی را در این رابطه پررنگ‌تر می‌داند و از نگاه وی با تجویز دارو‌های وارداتی، کمبود‌ها مدیریت نمی‌شود، اما در حال حاضر با کمبود دارو مواجهیم و شرکت‌های دارویی با نقدینگی روبه‌رو هستند و برخی به سمت سبد فروشی و فروش گزینشی دارو رو آورده‌اند و ۶۰ درصد کمبود‌های دارویی در مورد سبد‌های هلدینگی بوده‌است.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در این نشست با اشاره به کسر بودجه دارویی تأکید کرد: «ما به طور مداوم این موضوع را پیگیری کردیم، اما همین مبلغ تصویب شد و در گفت وگویی که با رئیس‌جمهور داشتیم، قرار شد متمم به مجلس بدهند و در متمم بودجه این مشکل حل شود.»
وزیر بهداشت وعده داد هیچ تغییری در سیاست‌های دارو و تجهیزات و همچنین ارز نسبت به سال گذشته ایجاد نخواهد شد.
وضعیت فعلی به نفع دولت است!
سیدعلی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران وضعیت داروخانه‌ها را نگران‌کننده توصیف می‌کند و می‌گوید: «با توجه به رسیدن به روز‌های پایانی فروردین تأمین اجتماعی اعلام کرده‌است که در حال رایزنی با سازمان برنامه و بودجه هستیم تا مطالبات داروخانه را پرداخت کنیم که این موضوع نشان‌دهنده بی‌برنامگی است. باید مکانیسمی در طرح دارویار پیش‌بینی و مطالبات داروخانه‌ها به صورت خودکار پرداخت می‌شد، اما امروز مطالبات ما بین تأمین اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه پاسکاری می‌شود، قبل از اجرای طرح دارویار مشکلات داروخانه‌ها کمتر بود و داروخانه از زنجیره اول پول خود را دریافت می‌کرد.»
از نگاه نایب رئیس انجمن داروسازان ایران وضعیت فعلی به نفع دولت است، چراکه دولت در طرح دارویار از بخش خصوصی به عنوان قلک استفاده می‌کند. در گذشته اگر ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی تأمین نمی‌شد، واردکنندگان دارو وارد نمی‌کردند، امروز نگرانی دولت کمتر شده‌است و وارد‌کننده دارو را با ارز نیمایی وارد می‌کند، اما داروخانه‌ها با چالش دریافت مطالبات مواجه هستند.
وی با بیان اینکه مسئولان اعلام کرده‌اند که قیمت ارز نیمایی نوسان نخواهد داشت، بنابراین با این حساب قیمت ارزی دارو نیز افزایش نخواهد داشت، می‌افزاید: «بخش ریالی دارو به دلیل تورم افزایش قیمت خواهد داشت، در سال جدید هزینه‌های بسته‌بندی از جمله پلاستیک، شیشه و مقوا و هزینه‌های پرسنل افزایش خواهد داشت که روی قیمت دارو اثرگذار است و قاعدتاً افزایش قیمت دارو به اندازه تورم و کمتر از آن خواهد بود.»
این داروساز با بیان اینکه زمان برای تأمین دارو بسیار مهم است، تأکید می‌کند: «باید توجه داشته باشیم که داروسازان از اکنون باید نقدینگی کافی برای تأمین دارو داشته باشند تا با کمبود دارو مواجه نشویم. امیدواریم اتفاقی که سال ۱۴۰۱ رخ داد، امسال رخ ندهد.»
